جشن نوروز در افغانستان چگونه برگزار می‌شود؟
وبلاگ فرهنگی خبری سایت کدوم
به گزارش فرارو، اتصال جغرافیایی نوروز در افغانستان به شهر باستانی «بلخ بامی» بوده است اما در نتیجه گزند حوادث هولناک تاریخی مثل حمله مغول متاسفانه امروز چیزی از شهر باستانی بلخ بر جای نمانده و به جای آن، نوروز در شهر مقدس و مذهبی مزارشریف برگزار می‌گردد که طبق برخی روایات تاریخی آرامگاه حضرت علی در آن قرار دارد و اتفاقاً همین مقبره در حال حاضر کانون برگزاری جشن باستانی نوروز محسوب می‌گردد، جشنی که در افغانستان به نام «میله گل سرخ» نیز از آن یاد می‌گردد.
برای سمنک پزی که معمولاً دو هفته قبل از نوروز در افغانستان آغاز می‌گردد در ابتدا مقدار معینی گندم (بسته به جمعیت هر خانواده و وسع مالی آنها) مرطوب می‌شود و نیت‌ها و وعده نذر و نیاز توسط حاجتمندان از همین لحظه آغاز می‌گردد. سپس گندم‌های مرطوب شده داخل یک کیسه نخی قرار گرفته و در انبار گندم در بین گندم‌های سالم قرار می‌گیرد تا با گرمای آنها جوانه بزند، وقتی گندم‌ها جوانه میزنند آنها را از زیر گندم‌های سالم بیرون کشیده در هوای آزاد روی یک سبد توری که با پارچه‌ای نخی و سفید پوشانده شده است قرار می‌دهند و روی آن آب می‌پاشند تا در نتیجه باران پاک ایام بهاری و آفتاب کم جان اواخر زمستان، گندم‌ها بتدریج کاملا سبز شوند. به گزارش فرارو، تمام این مراسم باید توسط فردی انجام شود که دائماً وضو داشته باشد و حتی زنان حائز اجازه نزدیک شدن به مواد اولیه سمنک و حتی نگاه کردن بدان را ندارند! وقتی سرانجام گندم‌ها به اندازه یک بِلَست (وجب) سبز شدند، سبزه‌های گندم قیچی می‌شود (سیزه‌ها و تقاله گندم نیز مقدس شمرده شده و در زباله دانی انداخته نمی‌شوند بلکه، چون متبرک هستند آنها را در پای درخت‌ها گور یعنی دفن می‌کنند تا جذب ریشه درختان در سال نو شوند)، پس از جدا شدن سبزه ها، جوانه گندم که عنصر اصلی ساخت سمنک محسوب می‌شود با ماشین چرخ گوشت، کاملاً چرخ می‌شوند، ریشه‌های یا همان جوانه‌های چرخ شده گندم می‌باید هفت بار آب داده شده و هر بار پس از آب زدن، داخل یک پارچه نخی آن را می‌چلانند تا یک شیرآبه زلال از جوانه‌ها بدست آید و باقی مانده ریشه‌ها نیز همراه سبزه‌های گندم در پای درختان مدفون می‌شوند.
جشن میله گل سرخ در واقع چهل روز در شهر مزارشریف به طول می‌انجامد که از روز اول فروردین و با برافراشتن «جهنده مولاعلی» آغاز می‌گردد و طی این چهل روز علاوه بر این که در روز اول نوروز مراسم ویژه‌ای برگزار می‌شود، یک سلسله جشن‌ها تا چند روز به صورت غیررسمی و با مشارکت مردم ادامه می‌یابد. لازم به ذکر است که طی این چهل روز در هر چهارشنبه مردم برای تفریح یا «میله کردن» ساعاتی چند را در باغ و چمن روضه شریف در کنار هم سپری می‌نمایند.
زرگر‌ها و صنف نقره کار‌ها چند هفته قبل از تحویل سال قبه‌های روضه مبارک را تعویض نموده و یا هم با آب طلا جلا می‌دهند. در شب قبل از آغاز روز اول نوروز، مقامات ارشد لشکری و کشوری و همچنین تجار و بازرگانان شهر برای کسب حاجت از روضه شریف در درون صحن روضه گردهم می‌آیند و ضمن ادای نذر خود، در حالی که ملاها، عرفا و صوفیان در حال برگزاری مراسم ویژه مذهبی خود هستند پارچه‌های ابریشمی و مخملی اعلایی که از قبل تدارک دیده شده است را ابتدا با میخ بر روی «عَلَم» چوبی جهنده می‌کوبند و هر کسی در دل، حاجت خود را از مولای متقیان در سال جدید تقاضا می‌نماید و مبالغی نیز به عنوان عیدی و نذورات به درون صندوق مسی عظیم داخل صحن ریخته می‌شود و یا به «ایشان ها» (افرادی که مدیریت روضه شریف را برعهده دارند و نَسَب خویش را به انصار صدر اسلام می‌رسانند) پرداخت می‌نمایند تا دعای خیر آنها را بگیرند.
در افغانستان مراسم تحویل سال مثل ایران در ساعت، دقیقه و ثانیه خاصی تحویل نمی‌گردد بلکه روز اول فروردین، همان روز نوروز محسوب می‌شود و مردمی که توانایی سفر دارند از سایر ولایات به ولایت بلخ سفر می‌کنند (افغانستان دارای ٣٤ ولایت است) و چند روزی را پس از برافراشته شدن جهنده مولاعلی در شهر به گشت و گذار پرداخته و سپس راهی ولایت خود می‌شوند.
در روز اول نوروز معمولاً بالاترین مقام دولتی که شخص رئیس جمهور باشد برای حضور در مراسم و ادای سخنرانی از کابل به شهر مزار شریف می‌آید و به دلیل حضور مقامات ارشد دولتی، مرکز شهر کاملاً قُرُق شده و بر روی ماشین‌ها و موترسایکل‌ها بسته می‌شود تا مراسم روز نوروز در کمال امنیت برگزار گردد. برای حضور در مراسم رسمی حتماً افراد باید پیشاپیش کارت ویژه دعوت به مراسم را تهیه و همراه داشته باشند و البته برای «تلاشی» (بازرسی بدنی) از چند گیت عبور کنند تا بتوانند ضمن شنیدن سخنرانی مقامات ولایتی و رهبران سیاسی، شاهد برافراشته شدن جهنده مولاعلی باشند و سرانجام با شلیک توپ‌های نظامی (بین ده تا بیست شلیک)، ختم مراسم را نظاره کنند که تمام این مراحل معمولاً تا قبل از ظهر به پایان می‌رسد و سپس مردم عادی می‌توانند زیارت صحن مبارک و اهداء نذورات در مکان مخصوص برافراشته شدن جهنده یا تبرک بخشیدن به پارچه مسافرین از طریق تماس آن با جهنده و ضریح مبارک را به انجام برسانند.
همانطور که ذکر شد همه آنچه که تاکنون آمد مربوط به مراسم رسمی و دولتی است، اما مردم عام نیز در سراسر کشور (درست همانند ایران) از ابتدای ماه حوت شروع به خانه تکانی و شستن فرش و پرده‌های منزل خویش می‌نمایند تا گرد کهنه را از خانه خود در آستانه سال حدید بزدایند که به این مراسم «پاک کاری» گفته می‌شود و زحمت آن معمولاً بر دوش زنان خانواده است...
مابقی مراسم جالب نوروزی در افغانستان را در این لینک بخوانید.
مرتبط با افغانستان:
- دو نوجوان دستفروش خیابانی از ایران ستاره های جشنواره فیلم ونیز شدند
- رده بندی آزادی مطبوعات در ایران، افغانستان، عربستان: کدام کشور منطقه بالاترین رتبه را دارد؟
- فرق ایرانیان و ترک ها در مهمان نوازی از مهاجرین افغان: دو ویدئوی جالب بدون تعارف
- ویدئو: بانوان افغان جشن عید فطر را با لباس های رنگی سنتی برگزار کردند
- چرا قطر و افغانستان در مسیر تجارت با ترکیه ایران را دور میزنند؟
- ویدئو: خواننده فارسی افغان به دلیل شباهت به جاستین ترودو مشهورتر شد
- استقرار پهپاد ها و نیروی ویژه اسرائیل در افغانستان: نظارت بر ایران یا آموزش داعش علیه طالبان؟
- نمایشنامه جالب پوزخند: ازدواج پسر ایرانی با دختر افغانی
- دختر افغان، جوان ترین نامزد انتخابات این یکشنبه در سوئد
- لطیف پدرام: در افغانستان 80 درصد مردم فارسی صحبت میکند چرا سرود ملی پشتو است؟
- دختر خواننده ایرانی میلیمتری به رقیب افغانی خود باخت (ویدیو)
- حرکت فارسی زدائی زبان در افغانستان و جنجال آفرینی بر سر استفاده از واژهٔ‌های ایرانی به جای اصل دری (ویدیو)
- دختر ایرانی به دلیل عدم امکان هنرنمایی در صدا و سیما در "ستاره افغان" تلویزیون افغانستان درخشید (ویدیو)
- ستاره افغان: برنامه جذاب تلفیق کننده تفریح و سنّت ها
- جنجال تجاوز و قتل دختر آلمانی توسط نوجوان پناهجوی افغان / ویدئوهای آموزش دختر بازی برای مردان مسلمان در آلمان
