مصاحبه با اولین راننده زن اتوبوس در ایران: آقایان مرا اول در امتحان رد کردند بعد ممنوع السرویس! بعد هم مسافران زن اعتراض کردند!

۲۸ مارس ۲۰۱۹

فرهنگ و هنر , اجتماع

به گزارش خبرگزاری آفتاب، تا همین یک دهه قبل اگر ایرانیان می‌شنیدند خانمی پشت فرمان اتوبوس مسافربری نشسته و می‌خواهد سرنشینان آن را به مقصد برساند، دچار حیرت و ترس می‌شدند و تصور تماشای نشستن یک زن پشت فرمان بزرگ آن ماشین عظیم‌الجثه، تناقضی عجیب برایشان می‌ساخت! اما سال‌هاست که این تصور با حضور چشمگیر زنان در نقاط مختلف کشور در حال شکستن است. اگرچه این زنان هنوز هم با مشکلات ریز و درشت مختلفی مواجه‌اند، اما سرسختی، پشتکار و مقاومتشان در برابر قضاوت‌های سطحی‌انگارانه برخی از مردم، موجب شده تا حضورشان در این عرصه روزبه‌روز جدی‌تر و باورپذیرتر شود. مریم فیاض، یکی از رانندگان ناوگان اتوبوسرانی جاده‌ای اصفهان است که از سال ۹۱ فعالیت رسمی‌اش را در این زمینه آغاز کرده و تا امروز در کنار همسرش جاده‌های دور و نزدیک کشور، را دوتایی طی می‌کنند. آنچه در ادامه می‌آید بخشی از گفتگوی ایسنا با این بانوی اتوبوس ران است:

اینکه یک زن راننده اتوبوس باشد، امروز دیگر عجیب نیست، اما زمانی که شما راننده شدید، خیلی دور از ذهن بود. این تابوشکنی برایتان سخت نبود؟

دقیقا؛ بسیار سخت بود. به ویژه اینکه من اصالتا اهل اصفهان و متعلق به خانواده‌ای سنتی هستم که باورهای خاص خودشان را درباره زن، نحوه حضور و فعالیتش در جامعه دارند. آنها ابتدا در برابر چنین تصمیمی واکنش نشان ‌دادند و قادر به پذیرش آن نبودند، اما سرسختی من باعث شد بالاخره مسئله را بپذیرند. امروز هم کار به جایی رسیده که پُز مرا به دیگران می‌دهند و از نسبت فامیلی خودشان با من حرف می‌زنند. .. من از ابتدا رانندگی را بسیار دوست داشتم، به خصوص رانندگی در جاده؛ چون به طبیعت نزدیک می‌شوم و این مسئله آرامش زیادی به من می‌دهد. سال‌ها فعالیت‌های زیادی برای یادگیری کامپیوتر، آرایشگری، خیاطی و ... داشتم، اما هیچکدام به اندازه رانندگی به من آرامش و لذت نمی‌دهد.

واکنش کسانی که برای گرفتن گواهینامه یا کار به آنها مراجعه می‌کردید، چطور بود؟

متاسفانه واکنش‌ها خوب نبود. من یک سال پی در پی امتحان می‌دادم و رد می‌شدم! در واقع باید بگویم مرا رد می‌کردند! فقط به دلیل اینکه زن هستم و آنها به راحتی قبول نمی‌کردند. بعد از گرفتن مدرک هم یک سال اجازه کار به من ندادند، تا اینکه بالاخره راضی شدند همراه همسرم، سفر کنم. دو سال کار کردیم و بعد از من خانم‌ها «بخشی» و «حسینی» آمدند و وقتی دیدند تعداد خانم‌ها افزایش پیدا کرد، اعلام کردند که خانم‌ها ممنوع السرویس هستند و باز بیکار شدیم! البته من چون همراه با همسرم سفر می‌کردم، توانستم به کارم ادامه دهم. درحال حاضر هم راه‌های دور مثل بوشهر، اهواز، عسلویه، اردبیل و ... را همراه همسرم سفر می‌کنم، اما مسیرهای نزدیک مثل تهران را با همسرم با دو ماشین حرکت می‌کنیم. مثلا همسرم با فاصله ۲۰ دقیقه پشت سر من حرکت دارد.

این مسائل ریشه فرهنگی دارد و متاسفانه در اصفهان بیشتر دیده می‌شود. یک بار زمانی که پشت فرمان نشستم آقایی داد زد و گفت: «خانم گاز در آشپزخانه است»! این مشکل فرهنگی است و باید ذهنیت مردم ما نسبت به جایگاه زن در جامعه عوض شود تا شاهد بروز و شکوفایی زن‌ها در عرصه‌های مختلف باشیم. باید سال ها برخلاف جهت آب حرکت کنیم تا این وضعیت تغییر کند

زمانی که کارم را در ابتدای دهه ۹۰ شروع کردم مردم هنوز نسبت به این مسئله ذهنیت خوبی نداشتند و واکنش‌های بدی نشان می‌دادند. خاطرات زیادی هم از این واکنش‌ها دارم. مثلا یک بار خانم جوانی زمانی که دید من به جای همسرم پشت فرمان نشستم، شروع به داد و بیداد کرد و گفت «به من نگفته بودند قرار است یک راننده زن، پشت فرمان باشد"! من هم گفتم «شما اول اجازه بده، من کارم را شروع کنم، مطمئنا اگر صلاحیت این کار را نداشتم، به من اجازه کار داده نمی‌شد». خلاصه آن خانم نشست و بعد هم خوابش برد و حتی از مقصدی که قرار بود بین راه پیاده شود هم، رد شد! اما رفته رفته واکنش مردم بهتر و بهتر شده است، به خصوص اینکه در فضای مجازی از فعالیت راننده‌های زن، عکس و فیلم منتشر می‌شود و باعث عادی شدن ذهنیت مردم شده است. مسئله دهان به دهان می‌چرخد و دید مردم را تغییر می‌دهد. البته هنوز هم در هر خط برخورد مسافران با هم متفاوت است.

اگر فرزند دختری داشتید، اجازه می‌دادید مثل مادرش راننده اتوبوس شود؟

پدرم از بچگی به من و خواهرانم می‌گفت «شاید برخی زن را موجودی ضعیف تلقی می‌کنند، اما شما در ذهنتان فرقی میان زن و مرد قائل نشوید. شاید توانایی یک دختر در وجود یک پسر نباشد و برعکس. این بستگی به ذات و تربیت آنها دارد». او می‌گفت «باید مستقل باشید و روی پای خودتان بایستید و به کسی تکیه نکنید». من هم این نحوه تربیت را برای فرزندانم به کار برده‌ام. با اینکه فرزندانم، پسر هستند به آنها خیاطی با دست، غذا پختن و ... یاد داده‌ام. آنها بسیار خودکفا هستند و وقتی ما خانه نیستیم خودشان خرید می‌کنند و امور روزمره زندگی را انجام می‌دهند. باید بپذیریم که زن‌ها پتانسیل‌های زیادی برای رشد و توسعه جامعه دارند. زن‌ها نسبت به مردها در انجام برخی امور مانند رانندگی دقت، تمرکز و حساسیت زیادی دارند و انعطاف پذیرند. نباید بین زن و مرد در عرصه اجتماع تبعیض قائل شد. اگر زنی نتوانست در رشته مورد علاقه‌اش کار کند، خودش کنار می‌رود و کار را به دیگری می‌سپارد، اما اگر می‌تواند نباید مانعش شویم. مثلا خواهرم در رشته مکانیکی هواپیما درس خوانده و با بهترین معدل فارغ التحصیل شده، اما اجازه کار به او نمی‌دهند و متاسفانه او در این زمینه بسیار سرخورده شده است.

مرتبط با زنان:

زنان

رویدادها یا کسب و کار های نزدیک

رویدادهای ایرانی سراسر جهان

کدوم ماهانه بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ رویداد جدید مورد علاقه ایرانیان را از طریق روباتیک یا از طریق ثبت توسط کاربران و برنامه گزاران پردازش و روی نقشه مکان بندی می‌کند. شما هم رویداد خود را از طریق فرم تماس اضافه کنید.